RUHSAL SANCILARIN KİTABI “NİETZSCHE AĞLADIĞINDA”

RUHSAL SANCILARIN KİTABI “NİETZSCHE AĞLADIĞINDA”
Rüveyda İlhan

Nietzsche Ağladığında Irvin D. Yalom tarafından yazılmış bir psikoterapi romanıdır. Kitap, Nietzsche’nin hayatı ve felsefesi ile modern psikoterapiyi bir araya getirerek insanın içsel dünyasını keşfetmeyi amaçlar. Yalom, Nietzsche’nin yaşamındaki çeşitli olayları ve ilişkileri kullanarak derin psikolojik analizler sunar. Kitap, insanın varoluşsal kaygılarını, ölüm korkusunu ve anlam arayışını ele alırken, Nietzsche’nin felsefesini de inceler.

“Bunalım öz farkındalığın bedeldir. Hayatınıza yeterince derdinden bakacak olursanız çaresizliği her yerde bulursunuz.” (s.195)

Dr. Josef Breuer adında bir psikanalistin, kendisine başvuran bir hasta olan Friedrich Nietzsche ile yaptığı terapötik görüşmeleri konu alır. Dr. Breuer, Nietzsche’nin zihnindeki karmaşık düşünceleri ve ruhsal sıkıntıları anlamaya çalışırken, kendi terapisti Lou Salomé ile olan ilişkisinden de ilham alır.

Nietzsche’nin şiddetli baş ağrıları çektiğini, kan kustuğunu, görme kaybı yaşadığını, bulantı ve uykusuzluk problemleri olduğunu, öğreniriz. Ayrıca birçok doktora gitmiş olmasına rağmen bir çözüm bulunamaz. Fakat asıl önemli sorun Nietzsche‘nin intihar eğiliminde olması ve ümitsizlik içinde olduğudur.

“Kılavuz, öğrencisine bütün izleri göstermelidir. Ama gideceği yolu seçmemelidir.” (s.284)

Nietzsche arkadaşlarının önerisi üzerine fiziksel sancıları için ünlü Doktor Breuer‘e gitmeye ikna olur. Breuer, Salome‘nin de istediği gibi Nietzsche‘ye fark ettirmeden fiziksel muayenesini yapar ve ağzından ümitsizliğine dair laf almaya çalışır. Fakat Nietzsche ümitsizliği ve intihar üzerine en ufak bir ipucu vermez.

Nietzsche ilginç düşüncelerinden; tanrısını öldürdüğünden, toplumun ahlak yasasını tanımadığından ve yazmış olduğu iki kitabından bahseder. Yüzyıl sonra gençlerin onu anlayacağını ve müritleri olacağını iddia eder.

Kitap, Nietzsche’nin yaşamının önemli dönemeçlerine ve ilişkilerine odaklanırken, aynı zamanda modern psikoterapi ilkelerini ve tekniklerini de inceler. Nietzsche’nin felsefesiyle terapi arasında paralellikler çizilerek, insanın içsel dünyasının derinliklerine inilir ve varoluşsal sorunlar ele alınır.

Metinlerinde sıkça vurguladığı güç ilişkileri, toplumsal normlar ve değerler üzerine yaptığı analizler, sosyolojik bir bakış açısıyla incelenebilir. Ayrıca, Nietzsche’nin bireyin toplumla ilişkisi, ahlaki değerlerin toplumsal kökenleri ve toplumsal dönüşüm gibi konular da incelenebilir.

“Yaşarken yaşayın! İnsan yaşamını tamamlayıp öldüğü zaman ölüm, taşıdığı dehşeti yitirir! İnsan doğru zamanda yaşamazsa, asla doğru zamanda ölemez.” (s.278)

Nietzsche huzurlu ve mutlu olabilmek için insanın inanması ve iman etmesi gerektiğini ama hakikati bulmak isteyen insanların bu huzurdan vazgeçmeleri gerektiğini ve acı çekmeye mahkûm olduklarını düşünür.

“Siz de çaresiz bir halde, asla yaşayamadığınız bir hayatın yasını tutmuyor musunuz?” (s.304)

Bu harika kitabın sinemaya uyarlanması, başka bir perspektiften bakmaya ve izleyicilere daha geniş düşünmeye de olanak sağlar. Film de Nietzsche’nin felsefi düşünceleriyle, çağdaş kültürel ve toplumsal meseleleri harmanlayarak ilerliyor. Ana karakter, Nietzsche’nin felsefesini anlamaya çalışırken kendi hayatını ve değerlerini sorguluyor. Eserin sinemaya uyarlanmış hâlinde Nietzsche’nin eserlerinden alıntılar ve felsefi kavramlar sık sık karşımıza çıkıyor. Ayrıca, Nietzsche’nin yaşamı ve döneminin siyasi, sosyal ve kültürel atmosferi de filmde önemli bir rol oynar. Yönetmenin tarzı, izleyiciyi düşündürüyor. Film, izleyicilerin kendi yaşamları üzerinden Nietzsche’nin felsefesini yeniden değerlendirmelerini sağlayacak bir yol açar diyebiliriz.

İnsan doğasının karmaşıklığı, iradenin gücü, ego ve süper ego arasındaki çatışmalar gibi konular Nietzsche’nin metinlerinde sıkça ele alınır. Ayrıca, Nietzsche’nin kavramlarından biri olan “acı çeken insan” ve bu acının nasıl bir içsel dönüşmeye yol açabileceği de psikolojik bir analizle incelenebilir.

Irvin D. Yalom’unn “Nietzsche Ağladığında”  isimli kitabı, hem Nietzsche’nin hayatına hem de psikoterapiye ilgi duyan okuyucular için ilgi çekici bir eserdir.

Irvin D. Yalom
Nietzsche Ağladığında
Ayrıntı Yayınları
416 Sayfa

Irvin D. Yalom Kimdir?

Irvin D. Yalom, 13 Haziran 1931’de Amerika Birleşik Devletleri’nde doğmuştur. 1956 yılında Chicago Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olmuştur. Daha sonra psikiyatri eğitimine devam etmiş ve alanında uzmanlaşmıştır. Psikiyatri alanında önemli bir figür olarak tanınmıştır. Existential psikoterapiye yaptığı katkılar ve insanın varoluşsal konuları ele alan kitaplarıyla tanınır. Kariyeri boyunca birçok ödül kazanmış ve psikoterapi alanında geniş bir etki bırakmıştır.